به نقل از «ایرنا»

انقراض خاموش گونه‌های جانوری در همدان

تاریخ انتشار: ۱۷ آبان ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۳۶۱۲۰۳

به گزارش خبرنگار ایرنا، حفظ و توسعه پوشش گیاهی همواره به عنوان یکی از مهمترین عوامل حفظ اطلاعات ژنتیکی و تنوع زیستی هر استان به شمار می رود اما با گذشت زمان، دست اندازی بشر به محیط زیست و تخریب زیستگاه‌ها باعث از بین رفتن گونه‌های گیاهی و جانوری شده است.

به اعتقاد کارشناسان حیات وحش زیستگاه‌های گونه‌های گیاهی و جانوری هر منطقه را با توجه به شرایط اقلیمی همان منطقه باید حفظ و نگهداری کرد و با انجام این اقدامات به صورت محلی و منطقه‌ای گام مهمی در حفظ گونه های بومی مناطق برای حفظ تنوع زیستی استان برداشت.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

تغییر پوشش گیاهی هر منطقه، فرم جانوری آن را تغییر داده و موجب بروز مشکلاتی جدید در آن منطقه شده است با این حال در چند سال اخیر محیط زیست استان همدان برای حفظ گونه های جانوری اقدامات قابل ملاحظه ای انجام داده است.

بر اساس گزارش اداره کل حفاظت محیط زیست استان همدان، طبق آخرین سرشماری ۱۸۱ گونه پرنده، ۴۰ گونه پستاندار، ۴۳ گونه خزنده، ۳۸ گونه ماهی و چهار گونه دوزیست در این استان شناسایی شده است که از این تعداد یک گونه با عنوان میش مرغ منقرض شده است و ۲ گونه کرکس مصری و بالابان در معرض خطر انقراض و ۹ گونه کل و بز، قوچ و میش، زرده بر، عقاب شاهی، پلیکان پا خاکستری، دلیجه کوچک، افعی زنجانی، آگاما وزغی ایرانی و لاک پشت مهنیز دار در گروه گونه های جانوری آسیب پذیر هستند.

جای خالی میش مرغ در دشت اسدآباد

میش مرغ، پرنده ای است بسیار وحشی و رمنده که از شلوغی گریزان است و تحمل گرما را ندارد و در مناطق خیلی گرم زندگی آن با مشکل روبه رو می شود این گونه جانوری از پرندگان منحصر به فرد و بسیار مهم جانوری در جهان به شمار می آید که به علت شرایط زیستی منطقه اسدآباد جمعیت اندکی از این گونه در دشت اسدآباد زندگی می کردند.

این پرنده به علت سنگین بودن جثه اش به سختی پرواز می کند و به همین علت و همچنین برای تشخیص دشمنان خود از فاصله دور، قلمرو زیستگاهش را در اراضی مرتفع و وسیع و کشتزارهای بدون درخت انتخاب می کند.

دشت اسدآباد در مجاورت منطقه حفاظت شده آلمابلاغ قرارگرفته و در گذشته ای نه چندان دور،زیستگاه‌ نادرترین گونه جانوری جهان به نام «میش مرغ» بوده است.

مجاورت دشت اسدآباد با روستاهای ملحمدره، تاج آباد، ترخین آباد، بیاج، چنار علیا، محمد آباد، پیرملو، قرآکند و باباعلی موجب پیشروی کشاورزان به اراضی این دشت و ایجاد اخلال در زندگی زیستگاه جانوران شد در عین حال تردد ماشین آلات کشاورزی و سر و صدای ناشی از آن، کمبود آب و خشکسالی و شکار غیرمجاز از عوامل وداع میش مرغ از دشت اسدآباد است.

مجاورت دشت اسدآباد با روستاهای ملحمدره، تاج آباد، ترخین آباد، بیاج، چنار علیا، محمد آباد، پیرملو، قرآکند و باباعلی موجب پیشروی کشاورزان به اراضی این دشت و ایجاد اخلال در زندگی زیستگاه جانوران شد در عین حال تردد ماشین آلات کشاورزی و سر و صدای ناشی از آن، کمبود آب و خشکسالی و شکار غیرمجاز از عوامل وداع میش مرغ از دشت اسدآباد است.اواخر مهر و آبان سال ۹۴ همزمان با فصل کوچ میش مرغ، کارشناسان کشوری به همراه یک تیم مستندساز برای بررسی گذشته حیات این گونه جانوری در دشت اسدآباد حضور یافتند تا به بررسی علل انقراض این پرنده زیبا بپردازند.

این تیم که پیشتر در بوکان نیز تجربه این تحقیقات را داشتند، اقدام به تحقیق میدانی از افراد ساکن در نزدیکی دشت اسدآباد کردند که نتایح به دست آمده حاکی از این بود که از سال ۸۸ این پرنده در اسدآباد مشاهده نشده است.

در آن زمان کمبود منابع آبی، خشک شدن رودخانه ها و کاهش بارندگی، هجوم کشاورزان به عرصه محیط زیست و کشت و کار در زمین های اطراف محل زندگی این پرنده عامل کوچ و انقراض میش مرغ عنوان شد.

پس از تجسس ها و تحقیق های صورت گرفته تعدادی «پر» به همراه مدفوع این پرنده کشف و برای تحقیق و بررسی «دی ان ای» تحویل اداره کل محیط زیست همدان شد که طی فرایندی این نمونه ها به خارج از کشور ارسال شد.

نتایج به دست آمده مطابق بودن «دی ان ای» مورد آزمایش با «دی ان ای» گونه میش مرغ را نشان داد بنابراین احیای این گونه در دستور کار قرار گرفت با این وجود تحقیقات میدانی صورت گرفته نشان می دهد تاکنون این گونه در دشت اسدآباد مشاهده نشده و همچنان این دشت تهی از این گونه باهوش و نادر است.

۲ پرنده شکاری در خطر انقراض 

کرکس مصری و بالابان ۲ گونه شکاری در معرض خطر انقراض هستند که این پرندگان مهاجر همه ساله به علت شرایط مناسب اقلیمی و آب و هوایی، محیط زیست همدان را برای فرود، جوجه آوری و آشیانه سازی انتخاب می کنند و دشت های همدان از اوایل مهر پذیرای ۴۰ گونه مهاجر بوده که از آسیای میانه و مناطق شمالی کشور به استان همدان وارد می شوند.

اما همزمان با حضور گونه های بالابان (پرنده ای از راسته شاهین سانان) و شاهین، افراد سازمان یافته ای از استان های جنوبی چون خوزستان و بوشهر به دشت های استان همدان عزیمت و در گروه‌های ۲ یا سه نفره در روستاهای دورافتاده و کم جمعیت سکونت می کنند.

این افراد ابتدا گودالی عمیق حفر کرده و سقفی قوسی شکل با سوراخ‌هایی برای دیدن اطراف بر آن ایجاد می کنند سپس ساعت ها در داخل گودال برای زنده گیری پرندگان شکاری کمین می کنند. میش مرغ اتیرنا 

تجارت سیاه پرندگان شکاری امروزه به شغلی پُرسود و پول ساز برای قاچاقچیان تبدیل شده است طوریکه این پرندگان در کشورهای حاشیه خلیج فارس به قیمت های میلیاردی به فروش می رسند.

تخریب زیستگاه و از بین رفتن پناهگاه حیوانات

به گفته معاون محیط زیست طبیعی اداره کل محیط زیست استان همدان گفت: مهمترین دلیل از بین رفتن یا در معرض انقراض قرار گرفتن گونه های جانوری، تخریب و تغییر کاربری زیستگاه ها است چرا که پناه و امنیت را از گونه های جانوری گرفته و غذا و آب را از دسترس حیوانات خارج می کند.

مهدی صفی خانی افزود: با از بین رفتن یک گونه شاهد انقراض سایر گونه ها نیز خواهیم بود چرا که کاهش یا انقراض گونه ها اکوسیستم و زنجیره غذایی حیوانات را به هم می ریزد یا یک گونه بزرگ یا کوچک جثه، بی مهره یا با مهره را به آفت تبدیل و به صورت مستقیم و غیر مستقیم بر روی بشر و سموم منطقه تاثیر می گذارد.

مهدی صفی خانی افزود: با از بین رفتن یک گونه شاهد انقراض سایر گونه ها نیز خواهیم بود چرا که کاهش یا انقراض گونه ها اکوسیستم و زنجیره غذایی حیوانات را به هم می ریزد یا یک گونه بزرگ یا کوچک جثه، بی مهره یا با مهره را به آفت تبدیل و به صورت مستقیم و غیر مستقیم بر روی بشر و سموم منطقه تاثیر می گذارد.وی از دیگر علل کاهش یا انقراض گونه های جانوری را تخریب زیستگاه دانست و اضافه کرد: تبدیل اراضی مرتعی به آبی سپس تبدیل شدن به باغ ها موجب کاهش و انقراض گونه میش مرغ شد، همچنین تبدیل مزارع کشاورزی به باغ های مثمر و تفریحی نیز تاثیر داشته است.

معاون محیط زیست طبیعی اداره کل محیط زیست استان همدان ادامه داد: گونه میش مرغ وابسته به اراضی مرتعی است بنابراین با از بین بردن مراتع، پناه و امنیت جانوران و گونه های مورد تغذیه آنها به مرور از بین رفتند.

در کنار تغییر کاربری اراضی، چرای مفرط دام و استفاده بی حد و حصر از آب های زیر زمینی و چشمه ها سبب خشک شدن منابع آبی حیات وحش بوده که به گفته صفی خانی این موارد از دیگر علل تشنگی حیات وحش و مرگ تدریجی و مهاجرت گونه های جانوری به شمار می رود.

وی ادامه داد: کاهش گونه های جانوری موجب ایجاد رقیب ناجوانمردانه برای گونه های کوچک جثه شده است همچنین شرایط نامناسب تغذیه برای کبک و خرگوش سبب کاهش جمعیت این گونه ها در منطقه آلمابلاغ اسدآباد شد و در ادامه مهاجرت اجباری و بی رویه گونه های مثل سیاه گوش برای به دست آوردن طعمه در اکوسیستم منطقه تاثیر گذاشت.

این متخصص اکولوژی حیات وحش و مدیریت زیستگاه‌ها اظهار داشت: کرکس مصری و بالابان از گونه های مهاجر هستند که جمعیت آنها بیشتر تحت تاثیر مهاجرت قرار می گیرد.

این متخصص اکولوژی حیات وحش و مدیریت زیستگاه‌ها اظهار داشت: کرکس مصری و بالابان از گونه های مهاجر هستند که جمعیت آنها بیشتر تحت تاثیر مهاجرت قرار می گیرد.صفی خانی افزود: دشت های همدان برای زیست بالابان خوب است ولی تغییر کاربری، حضور و ماندگاری این گونه را در طبیعت استان تحت تاثیر قرار داده از سوی دیگر برخی صیادان غیرمجاز اقدام به زنده گیری و قاچاق این قبیل پرندگان می کنند.

تلاش محیط زیست برای احیای گونه های جانوری

وی گفت: محیط زیست همدان در چند سال اخیر به شدت پیگیر وضعیت پوشش‌های گیاهی در مناطق تحت مدیریت استان است که با همکاری مرکز تحقیقات جهاد کشاورزی و اداره کل منابع طبیعی استان با محیط زیست استان امید می رود شاهد برطرف شدن مشکلات و چالش های موجود در این زمینه باشیم.

معاون محیط زیست طبیعی اداره کل محیط زیست استان همدان افزود: این سازمان برنامه‌های عملی برای مشخص کردن وضعیت گونه‌ها تدوین کرده که امیدواریم هر چه زودتر اجرایی شود چرا که این استان دارای تنوع زیستی بالایی است و باید از آن‌ها برای به هم نخوردن تعادل زندگی محافظت کرد.

صفی خانی ادامه داد: همچنین اداره کل حفاظت محیط زیست، از مسیر قانونی با عوامل تخریب زیستگاه برخورد کرده همچنین نسبت به جلوگیری از تخریب زیستگاه با ارتقای سطح زیستگاه به شکار ممنوع و حفاظت شده اقدام کرده است.

وی گفت: با تهیه و تدوین برنامه گونه های جانوری و اجرای آن دنبال این هستیم تا بهترین شرایط زیست را برای گونه های جانوری در استان همدان فراهم کنیم.

استان همدان دارای ۶ منطقه حفاظت شده و ۱۳ منطقه شکار ممنوع است.

برچسب‌ها اداره کل حفاظت محیط زیست همدان همدان در خطر انقراض حیات وحش

منبع: ایرنا

کلیدواژه: اداره کل حفاظت محیط زیست همدان همدان در خطر انقراض حیات وحش اداره کل حفاظت محیط زیست همدان همدان در خطر انقراض حیات وحش محیط زیست استان همدان اداره کل محیط زیست گونه های جانوری محیط زیست همدان دشت اسدآباد تخریب زیستگاه انقراض گونه بین رفتن خطر انقراض زیستگاه ها صفی خانی حیات وحش میش مرغ یک گونه گونه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۳۶۱۲۰۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

سلطان آسمان ایران در خطر انقراض/ عکس

به گزارش خبرآنلاین،اگر خوش شانس باشید می‌توانید در ارتفاعات کمتر تصرف شده زاگرس و البرز عقاب طلایی را در حال پرواز ببینید. این گونه هزاران سال است که در سراسر قلمرواش در نیمکره شمالی زمین، موجودی دست‌نیافتنی، اسطوره‌ وار و باشکوه است.

همشهری در خبری نوشتکهم‌اکنون حدود ۱۲۸ گونه جانوری و مهره‌دار کشور در معرض خطر انقراض هستند که برخی وضع خوبی ندارند. در ایران در رده پرندگان، درنای سیبری، بالابان، اردک سرسفید، میش مرغ، عقاب طلایی و اردک مرمری در معرض خطر انقراض هستند. البته عقاب طلایی در مقیاس جهانی و بر اساس نظر کارشناسی IUCN در معرض خطر نیست. اما وضعیت این گونه و همه پرندگان شکاری در ایران تعریف چندانی ندارد.

عقاب طلایی در ایران:

عقاب طلایی گونه‌ای روزگرد است که در زیستگاه‌های کوهستانی ایران زندگی می‌کند و بیشتر به عنوان پرنده‌ای مهاجر شناخته می‌شود و خیلی کم به صورت بومی یا تولیدمثل کننده دیده می‌شود. این گونه شباهت زیادی به عقاب شاهی دارد و از دور وقتی در آسمان به لکه‌ای در حال پرواز می‌ماند، شبیه سارگپه هم می‌تواند باشد.

رژیم غذایی: انواع پستانداران نظیر خرگوش، سنجاب، روباه، سگ، دام سبک، موش، جرد، انواع پرندگان مانند کبک، قرقاول، غاز، حواصیلو ... و انواع خزندگان مانند لاکپشت، مار، مارمولک و...

ویژگی‌های شاخص جسمانی: طول بال آنها بین ۱۸۵ تا ۲۲۰ سانتی متر نرها و ماده‌ها از نظر ظاهری شبیه هم هستند، اما ماده ها بسیار بزرگتر از نرها هستند. وزن ماده بین ۳.۹ تا ۶.۱ کیلوگرم و وزن نر ۳ تا ۴.۴ کیلو گرم است.

مخاطرات: تقریباً تمام تهدیدات عقاب‌های طلایی به طور مستقیم یا غیرمستقیم به فعالیت‌های انسانی مربوط است. از جمله: تغییر زیستگاه، آزار و شکار جوجه‌ها، مسمومیت ناشی از مسمومیت طعمه، برخورد با هواپیما و دکل‌های برق، توسعه شهرنشینی، و جمعیت‌های انسانی، کاهش طعمه.

عقاب های جهان

۶۰ گونه عقاب در دنیا

۴۰ گونه عقاب در آفریقا

۱۱ گونه در ایران (عقاب دریایی دم سفید، عقاب دریایی پالاس، عقاب طلایی، عقاب شاهی، عقاب خادار بزرگ، عقاب خالدار کوچک، عقاب صحرایی، عقاب خاکی، عقاب پرپا، عقاب دوبرادر، عقاب مارخوار)

سرعت متوسط عقاب‌ها: ۶۵ تا ۱۶۰ کیلومتر بر ساعت

۱۴ تا ۲۸ سال : متوسط عمر

آهو و کل‌وبز: بزرگترین حیواناتی که می‌تواند شکار کند

۲۰۰ هزار برابر: قدرت بینایی بعضی از عقاب‌ها نسبت به انسان (توانایی دیدن خرگوش از فاصله ۳ کیلومتری)

۹۰۰ کیلوگرم: وزن آشیانه بعضی از عقاب‌ها

۱۳ تا ۱۸ سانتی متر: طول چنگال های عقاب طلایی

۱۷۰ تا ۲۵۰ هزار : تعداد تخمینی کل عقاب‌های طلایی منفرد

۶۰ تا ۱۰۰ هزار : تخمین تخمینی جفت‌های زادآور

زیستگاهای جهانی: اوراسیا، آمریکای شمالی و شمال آفریقا

زیستگاه‌های ایرانی: مناطق کوهستانی نواحی شمال و غرب کشور

۲۳۳۲۱۷

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1900321